Σαν σήμερα πριν 16 χρόνια: Οι Γάμοι της Τήλου
Στις 3 Ιουνίου 2008, δύο ομόφυλα ζευγάρια, ένα αντρών κι ένα γυναικών, “ανέβηκαν τα σκαλιά” του δημαρχείου της Τήλου για να συνάψουν πολιτικό γάμο, ο οποίος τελέστηκε από τον Τάσο Αλιφέρη, τότε Δήμαρχο Τήλου.
Οι γάμοι αυτοί, που έμειναν στην ιστορία ως οι “Γάμοι της Τήλου”, ουσιαστικά αποτέλεσαν την κορυφαία δράση της Ομοφυλοφιλικής και Λεσβιακής Κοινότητας Ελλάδας (ΟΛΚΕ) στην στρατηγική της για την ισότητα στο γάμο.
Η ΟΛΚΕ, βασιζόμενη στο σημαντικό επιχείρημα ότι ο νόμος για τον πολιτικό γάμο (Ν.1250/1982) δεν χρησιμοποιεί έμφυλη γλώσσα και αναφέρεται απλώς σε «άτομα», ήδη από τις αρχές του 2008 ενημέρωσε για την πρόθεσή της να υποστηρίξει ζευγάρια που ήθελαν να ενωθούν με πολιτικό γάμο. Μάλιστα, η ΟΛΚΕ με θάρρος προειδοποιούσε πως θα κινηθεί δικαστικά απέναντι σε δημοτικές αρχές που θα αρνούνταν να τελέσουν πολιτικό γάμο μεταξύ ανθρώπων του ίδιου φύλου. Στην αναζήτηση της ΟΛΚΕ ανταποκρίθηκε μόνο ένας δήμαρχος, ο Δήμαρχος Τήλου Τάσος Αλιφέρης, υποστηριζόμενος από το ΠΑ.ΣΟ.Κ.
Κατά τη διάρκεια της τελετής των Γάμων ο τότε Δήμαρχος Τήλου, Τάσος Αλιφέρης, δήλωσε:
«Διεκδικούμε να ανήκουμε σε εκείνους τους πολίτες του κόσμου που σκοπός και πράξη της ζωής τους είναι η κατοχύρωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Διεκδικώ να ανήκω σ΄ αυτούς στους οποίους είναι αδιανόητο να αρνηθούν σε δύο ανθρώπους να ασκήσουν το όποιο δημοκρατικό τους δικαίωμα, εφόσον αυτοί το ζητούν και ιδιαίτερα όταν αφορά το άβατο της ιδιωτικής τους ζωής. Γι΄ αυτούς κυρίως τους λόγους πραγματοποιήσαμε αυτήν την τελετή του πολιτικού σας γάμου».
Ήδη πριν την τέλεσή τους, οι Γάμοι της Τήλου βρήκαν απέναντί τους το συντηρητικό κομμάτι της κοινωνίας, και κυρίως την Εκκλησία και την Πολιτεία. Πρωταγωνιστές από την πλευρά της Πολιτείας ήταν ο τότε Υπουργός Δικαιοσύνης Σωτήρης Χατζηγάκης, ο οποίος παράτυπα προανήγγειλε την ακυρότητα των γάμων πριν αυτό κριθεί δικαστικά, και κυρίως ο τότε εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Γεώργιος Σανιδάς.
Ο Σανιδάς πολέμησε τους Γάμους της Τήλου, πριν ακόμα αυτοί τελεστούν. Βασιζόμενος σε φήμες, προειδοποίησε τον Δήμαρχο Τήλου για νομικές συνέπειες αν τελικά τελούσε τους γάμους των ομόφυλων ζευγαριών.
Ο Δήμαρχος προχώρησε στην τέλεση των δύο γάμων αγνοώντας τις απειλές του Σανιδά, βασιζόμενος και σε πόρισμα του νομικού συμβούλου του Δήμου της Τήλου, κ. Φώτη Κωστόπουλου, ο οποίος αργότερα θα υπερασπιστεί τον Δήμαρχο στη Δικαιοσύνη.
Την ίδια μέρα της τέλεσης των Γάμων, ο εισαγγελέας Πρωτοδικών Ρόδου Γιώργος Οικονόμου διέταξε τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης, μετά από παρέμβαση του Σανιδά, και κάλεσε τον Δήμαρχο προκειμένου να δώσει ανωμοτί κατάθεση για το αδίκημα της παράβασης καθήκοντος. Έξω από το κτίριο της Εισαγγελίας Ρόδου, στις 14 Ιουλίου, ο Αλιφέρης δήλωσε ότι «Έπραξε κατά συνείδησιν».
Η υπόθεση κρίθηκε δικαστικά σε πρώτο βαθμό το 2009, σε δεύτερο βαθμό το 2011 και από τον Άρειο Πάγο το 2017, ο οποίος και επιβεβαίωσε την ακυρότητα των Γάμων της Τήλου.
Τα δύο ζευγάρια ουσιαστικά βρέθηκαν σε μια δικαστική μάχη που κράτησε σχεδόν μία δεκαετία. Η δικαστική αυτή μάχη, πέρα από το τεράστιο οικονομικό βάρος που επέφερε στα ίδια τα άτομα αλλά και στην ΟΛΚΕ που δεσμεύτηκε να καλύψει τα δικαστικά έξοδα των ζευγαριών, έφερε το βάρος μιας έντονα συντηρητικής κοινωνίας και κυρίως της Εκκλησίας πάνω σε αυτά τα τέσσερα άτομα.
Δεν ξεχνάμε τα πρόσωπα πρωταγωνιστές αυτής της σημαντικότατης στιγμής της ιστορίας του κινήματός μας:
- την Ευαγγελία Βλάμη,
- την Ερμεία (Όλγα Μαρί Καποδίνη),
- τον Δημήτρη Τσαμπρούνη και
- τον Θέμη Κατσαγιάννη
Η Ευαγγελία και η Ερμεία δεν είναι πια κοντά μας. Το ίδιο και ο τότε Δήμαρχος Τήλου Τάσος Αλιφέρης. Θυμόμαστε με πολλή αγάπη και ευγνωμοσύνη το έργο τους για την κοινότητά μας.
Με αφορμή τη σημερινή ημέρα, προτείνουμε να δείτε το βραβευμένο ντοκιμαντέρ “Οι γάμοι της Τήλου” του Παναγιώτη Ευαγγελίδη, που έζησε από κοντά τα γεγονότα, για μια ενδιαφέρουσα αφήγηση της ιστορίας από τα άτομα που συμμετείχαν.
Το να μαθαίνουμε την ιστορία μας, πάντα και με κριτική ματιά, βοηθάει στο να αναγνωρίζουμε ότι τίποτα δεν μας χαρίστηκε αλλά αντίθετα κερδήθηκε με σκληρό ακτιβιστικό αγώνα και οφείλουμε να συνεχίσουμε τον ίδιο αγώνα για τις επόμενες γενιές.
