Σαν σήμερα πριν 47 χρόνια: Η αρχή του ΛΟΑΤΚΙ+ κινήματος στην Ελλάδα στο θέατρο Λουζιτάνια.
Την 25η Απριλίου 1977, η τρανς κοινότητα της Αθήνας, με την υποστήριξη του Απελευθερωτικού Κινήματος Ομοφυλοφίλων Ελλάδας (ΑΚΟΕ), οργάνωσε στο θέατρο Λουζιτάνια μία εμβληματική για την ιστορία μας εκδήλωση, ως αντίδραση σε επιθετικό σχέδιο νόμου που κατέθεσε η Κυβέρνηση στη Βουλή. Την κεντρική ομιλία της εκδήλωσης εκφώνησε η Μπέττυ Βακαλίδου. Ήταν η πρώτη δημόσια τέτοια εκδήλωση, όπου ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα μίλησαν επώνυμα για τις πολιτικές καταπίεσης.
To 1977, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας κατέθεσε στη Βουλή το σχέδιο νόμου περί “Της εξ αφροδισίων νόσων προστασίας και ρυθμίσεως συναφών θεμάτων”. Το νομοσχέδιο ήταν τόσο επιθετικό προς τους γκέι και τρανς ανθρώπους, που εφημερίδα της εποχής είχε κυκλοφορήσει με άρθρο “Εκτόπιση για τους ομοφυλόφιλους” (Απογευματινή, 29/3/1977). Το σχέδιο νόμο δεν έφτασε ποτέ στην ολομέλεια της Βουλής, καθώς πολεμήθηκε από το ΑΚΟΕ, το οποίο προσέφυγε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Συμβούλιο της Ευρώπης και οργάνωσε διαμαρτυρίες σε πολλές ελληνικές πρεσβείες σε χώρες της Ευρώπης. Η χώρα τότε διαπραγματευόταν την είσοδό της στην Ε.Ο.Κ. και πιθανώς η ανάγκη να έχει μια καλή διεθνή εικόνα, τρία χρόνια μετά την πτώση της Χούντας των Συνταγματαρχών, συνέβαλε στην εγκατάλειψη του νομοσχεδίου.
Το νομοσχέδιο έγραφε: “Πας άρρεν τιμωρείται δια φυλακίσεως μέχρις ενός έτους, εφ’ όσον: Περιφέρεται εις τας οδούς, πλατείας, δημόσια κέντρα ή άλλους χώρους συγκεντρώσεως επί εμφανή σκοπό προσελκύσεως αρρένων προς τέλεσιν επί του ιδίου παρά φύσιν ασέλγειας.”
Το σχέδιο νόμου ουσιαστικά ποινικοποιούσε την ίδια την ύπαρξη των γκέι και τρανς προσώπων στο δημόσιο χώρο. Όπως έγραψε σε διαμαρτυρία του το ΑΚΟΕ: “… καθιερώνεται σαν κριτήριο η “πρόθεση και η βούληση”, πράγμα που αντίκειται στους βασικούς κανόνες δικαίου”
Όπως γράφει και το Αμφί, το περιοδικό που εξέδιδε το ΑΚΟΕ, στο πρώτο του τεύχος στο άρθρο ‘Η ΑΡΧΗ’ (άνοιξη 1978): “Η συγκέντρωση στη ‘Λουζιτάνια’, έδειξε αν όχι τίποτε άλλο, τουλάχιστον ότι οι συνθήκες στη χώρα μας επιτρέπουν αλλά και επιβάλλουν (είναι δηλαδή ώριμες) μια συζήτηση πάνω στο θέμα της ομοφυλοφιλίας και της σεξουαλικής καταπίεσης γενικότερα. […] Η θαρρετή δήλωση της ιδιότητάς μας (μιας ιδιότητας που μας επιβάλλεται, γιατί εμείς απορρίπτουμε “ιδιότητες”) σημαίνει απόρριψη της ενοχής μας για αυτό που είμαστε και συνεπώς αμφισβήτηση του δικαιώματος των άλλων να μας καθορίζουν ηθικά.”
Η εκδήλωση στο θέατρο Λουζιτάνια ήταν η πρώτη δημόσια εκδήλωση του ΛΟΑΤΚΙ+ κινήματος, που συγκέντρωσε μεγάλο ενδιαφέρον και προσέλευση, αποδεικνύοντας αφενός ότι ήταν όντως ώριμες οι συνθήκες να ξεκινήσει δυναμικά η συζήτηση. Αφετέρου, έβαλε τα θεμέλια για τους αγώνες που συνεχίζονται ως σήμερα. Σε μια εποχή που το Athens Pride μαζεύει χιλιάδες κόσμο, ίσως φαντάζει “λίγη” μια εκδήλωση σε ένα θέατρο. Πρέπει όμως να θυμόμαστε ότι τα άτομα που διοργάνωσαν και συμμετείχαν στην εκδήλωση αυτή ήξεραν ότι θα στιγματιστούν κοινωνικά και τους οφείλουμε ένα τεράστιο ευχαριστώ για τα δικαιώματα που σήμερα θεωρούμε δεδομένα.
Η Νέα Δημοκρατία, μέχρι σήμερα, δεν έχει ζητήσει συγγνώμη για το νομοσχέδιο που πρότεινε τότε, το 1977. Ακόμα και αν έχει περάσει σχεδόν μισός αιώνας, η σημασία του να απολογηθεί η Νέα Δημοκρατία για την τότε δράση της παραμένει ένα ιστορικό καθήκον της.
Με αφορμή τη σημερινή ημέρα, προτείνουμε να δείτε το ντοκιμαντέρ “ΑΚΟΕ/ΑΜΦΙ: Η ιστορία μιας επανάστασης” για μια ενδιαφέρουσα αφήγηση της ιστορίας του κινήματός μας στα πρώτα του βήματα.
Το να μαθαίνουμε την ιστορία μας, πάντα και με κριτική ματιά, βοηθάει στο να αναγνωρίζουμε ότι τίποτα δεν μας χαρίστηκε αλλά αντίθετα κερδήθηκε με σκληρό αγώνα και οφείλουμε να τον συνεχίσουμε για τις επόμενες γενιές.
Θυμόμαστε την ιστορία μας!
